Äất sét hay sét là má»™t thuáºt ngữ được dùng để miêu tả má»™t nhóm các khoáng váºt phyllosilicat nhôm ngáºm nÆ°á»›c (xem khoáng váºt sét), thông thÆ°á»ng có Ä‘Æ°á»ng kính hạt nhá» hÆ¡n 2 μm (micromét). Äất sét bao gồm các loại khoáng chất phyllosilicat giàu các ôxít và hiÄ‘rôxít của silic và nhôm cÅ©ng nhÆ° bao gồm má»™t lượng lá»›n nÆ°á»›c tham gia vào việc tạo cấu trúc và thay đổi theo từng loại đất sét. Äất sét nói chung được tạo ra do sá»± phong hóa hóa há»c của các loại Ä‘á chứa silicat dÆ°á»›i tác Ä‘á»™ng của axít cacbonic nhÆ°ng má»™t số loại đất sét lại được hình thành do các hoạt Ä‘á»™ng thủy nhiệt. Äất sét được phân biệt vá»›i các loại hạt đất Ä‘á nhá» khác có trong đất, chẳng hạn nhÆ° bùn nhá» kích thÆ°á»›c nhá» của chúng, hình dạng tạo bông hay tạo lá»›p, khả năng hút nÆ°á»›c cÅ©ng nhÆ° chỉ số Ä‘á»™ dẻo cao.
Trong các nguồn tài liệu khác nhau, ngÆ°á»i ta chia đất sét ra thành ba hay bốn nhóm chính nhÆ° sau: kaolinit, montmorillonit-smectit, illit và chlorit (nhóm cuối cùng không phải lúc nào cÅ©ng được coi là má»™t phần của đất sét và Ä‘ôi khi được phân loại nhÆ° là má»™t nhóm riêng, trong phạm vi phyllosilicat). Có khoảng 30 loại đất sét 'nguyên chất' khác nhau trong các nhóm này, nhÆ°ng phần lá»›n đất sét 'tá»± nhiên' là các há»—n hợp của các loại khác nhau này, cùng vá»›i các khoáng chất Ä‘ã phong hóa khác.
Montmorillonit, vá»›i công thức hóa há»c (Na,Ca)0,33(Al,Mg)2Si4O10(OH)2·nH2O, thông thÆ°á»ng là sản phẩm được tạo ra từ phong hóa của các loại Ä‘á nghèo silica. Montmorillonit là thành viên của nhóm smectit và là thành phần chính trong bentonit.
Äất sét phiến hàng năm là loại đất sét vá»›i các lá»›p tạo ra hàng năm thấy rõ được, được hình thành bởi sá»± khác biệt theo mùa trong sá»± xói mòn và hàm lượng chất hữu cÆ¡. Dạng này của trầm tích là phổ biến trong các hồ băng cÅ© từ thá»i kỳ ká»· băng hà.
Sá» dụng đất sét
Äất sét là chất má»m dẻo khi ẩm, Ä‘iá»u này có nghÄ©a là rất dá»… tạo dạng cho nó bằng tay. Khi khô nó trở nên rắn chắc hÆ¡n và khi bị "nung" hay làm cứng bằng nhiệt Ä‘á»™ cao, đất sét trở thành rắn vÄ©nh cá»u. Thuá»™c tính này làm cho đất sét trở thành má»™t chất lý tưởng để làm các đồ gốm sứ có Ä‘á»™ bá»n cao, được sá» dụng cả trong những mục Ä‘ích thá»±c tế cÅ©ng nhÆ° dùng để làm đồ trang trí. Vá»›i các dạng đất sét khác nhau và các Ä‘iá»u kiện nung khác nhau, ngÆ°á»i ta thu được đất nung, gốm và sứ. Loài ngÆ°á»i Ä‘ã phát hiện ra các thuá»™c tính hữu ích của đất sét từ thá»i tiá»n sá» và má»™t trong những đồ tạo tác sá»›m nhất mà ngÆ°á»i ta Ä‘ã biết đến là các bình Ä‘á»±ng nÆ°á»›c làm từ đất sét được làm khô dÆ°á»›i ánh nắng mặt trá»i. Phụ thuá»™c vào các hợp chất có trong đất, đất sét có thể có nhiá»u màu khác nhau, từ màu trắng, xám xịt tá»›i màu Ä‘á»-da cam sẫm.
Äất sét được nung kết trong lá»a Ä‘ã tạo ra những đồ gốm sứ đầu tiên và hiện nay nó vẫn là má»™t trong những váºt liệu rẻ tiá»n nhất để sản xuất và sá» dụng rá»™ng rãi nhất. Gạch, ngói, các xoong nồi từ đất, các đồ tạo tác nghệ thuáºt từ đất, bát Ä‘Ä©a, thân bugi và tháºm chí cả các nhạc cụ nhÆ° Ä‘àn ocarina Ä‘á»u được làm từ đất sét. Äất sét cÅ©ng được sá» dụng trong nhiá»u ngành công nghiệp, chẳng hạn trong sản xuất giấy, xi măng, gốm sứ và các bá»™ lá»c hóa há»c.
Danh mục sản phẩm
Liên kết website
Nguyên liệu
Trang chủ » Nguyên liệu » Nguyên liệu tá»± nhiên
( - 24/09/2009 )
Tin tức